Herbert zoekt: Vliegende automobielen

(Planet, 3-3-2006)

Ik word misschien niet geacht te schrijven over luchtvaart, maar altijd als ik lees over vliegende auto's krijg ik een rood waas voor mijn ogen, en dat is een goede basis voor een stukje.

Jawel, het is weer zover. Een Amerikaanse onderneming zegt een vliegende auto te ontwikkelen, en wil er in 2009 mee op de markt komen. Het gaat om Terrafugia, een bedrijfje dat voortkomt uit het Massachusetts Institute of Technology. De vliegende auto die ze hebben ontworpen heet de Transition.

Terrafugia ('vlucht weg van de aarde') bevindt zich in goed, althans in omvangrijk gezelschap. In de jaren '50 is het begonnen met Molt Taylor. Sindsdien is er een bonte stoet langsgekomen: Rafi Yoeli uit TelAviv met zijn CityHawk. Norris Luce met de SkyRider. Elwood Norris met de AirScooter. En vooral Paul Moller met de M400 Skycar, die al veertig jaar meeloopt. En niet te vergeten onze eigen John Bakker met de Helios. Altijd is de massaproductie net om de hoek. Altijd ligt het aan iemand anders dat het misgaat, bijvoorbeeld aan gierige investeerders of aan dienstkloppende ambtenaren.

Het is volgens mij niet erg moeilijk een voertuig te maken dat kan rijden en vliegen. Met elk eenmotorig propellervliegtuig kun je al taxiën. Je moet wat ingenieurswerk doen om een rijdend vliegtuig te laten voelen als een auto, en nog iets meer om één vehikel aan alle eisen voor een auto én aan alle voorschriften voor vliegtuigen te laten voldoen. En nog iets meer om er een zuinige en betaalbare machine van te maken (op het 'betaalbare' kom ik nog terug). Maar al die uitvinders lijden aan het misverstand dat dat voldoende is.

Hier is de harde waarheid:

= Auto's en vliegtuigen zien er niet voor niets heel verschillend uit. Stop beide functies in één apparaat en je hebt een slechte en lelijke auto en een slecht en lelijk vliegtuig.

= Vergeet opstijgen vanuit je tuin. De gevolgen van motorpech of het rammen van een paaltje met de auto zijn beperkt - de auto komt tot stilstand. Maar gebeurt zoiets in de lucht, dan valt er het nodige omlaag. Dat kunnen we niet hebben. Vliegen is geen spelletje. Er zal dus altijd iets als verkeersleiding nodig zijn.

= De huidige generatie computers kun je dat niet toevertrouwen. Ook op vliegvelden en in de huidige vliegtuigen zitten naast peperdure computers hoogopgeleide mensen de boel te controleren. De komende decennia blijf je daarom vliegbrevetten nodig hebben en moet je naar een vliegveld om op te stijgen. Dit wordt trouwens door de ontwerpers van vliegende auto's erkend.

= Een vliegbrevet halen kost veel tijd en geld. Niet iedereen kan dat opbrengen. Een massamarkt voor vliegende auto's is hiermee uitgesloten, en een lage prijs dus ook.

Gelukkig maar. De hemel behoede ons voor een wereld waarin vliegen werkelijk betaalbaar en makkelijk is. Stel dat iedereen die nu in de file staat - en ik bedoel iederéén - zich in de ochtendspits naar het vliegveld begeeft om de file te vermijden. Het is niet moeilijk voor te stellen wat er dan gebeurt: files op de grond én files in de lucht.