Weg met de zorgrobot

 PC-Active, maart 2020

Gemiddeld eens in de maand wordt er op allerlei nieuwssites geschreven over de zorgrobot. Dan is ergens weer een proefproject begonnen en regent het welwillende stukjes en video’s. Ze heten Sara, Zora, Phi, Nao, Pepper of Alice en ze glimmen mooi maar ze kunnen niets.

Kort geleden was er weer eens een op het Journaal en je zag het meteen. De robot bewoog niet eens. Ja, het was gelukt zijn kop te laten zwenken maar dat shot werd in twee minuten wel drie keer gebruikt. Verder stond dat ding daar maar, als achtergrond bij interviews. Misschien betrof het de robot Pepper, waarvan ik lees dat hij in januari in een ziekenhuis in Schiedam arriveerde in een kist. In een kist. Jongens, een robot is pas een robot als hij op eigen kracht het ziekenhuis bereikt en zelf de receptie vertelt voor welk baantje hij komt.

Bij het ophemelen van robots hebben allerlei partijen belang. Bedrijven die ze fabriceren. Zorginstellingen die laten zien hoe actief en modern ze zijn. Wetenschappelijke instituten die hun maatschappelijke relevantie en vermogen om te valoriseren uitventen. Politici die hun hart voor innovatie willen tonen, of verdedigen dat de zorg goedkoper kan. En natuurlijk die nieuwssites en -programma’s, die altijd een kekke reportage kunnen gebruiken die weinig moeite en research kost.

Ik kan er niet meer tegen, die zorgrobot. Altijd speelt hij de technologische hoop voor de toekomst en nooit zijn er vorderingen. Het is intussen bijna tien jaar geleden dat ik op een technische universiteit een demonstratie zag mislukken van een robot die een blikje sap van een tafel zou pakken. Ik zag hoe de video’s van een wedstrijd voor reddingsrobots (die onder andere een trap moesten oplopen om bovenaan een deur open te doen) waren versneld, omdat je anders geen beweging zag. De enige video van dat evenement die een beetje bewoog was de collage van robots die bij hun test machteloos omvielen.

En ze kunnen het nog steeds niet. De indrukwekkende video’s van het bedrijf Boston Dynamics, waarin hun robots allerlei acrobatische toeren uithalen, blijken te bestaan uit ‘take honderdzoveel’: eindeloos vaak gaat het mis, alleen die ene keer dat het trucje lukt, word gebruikt. Ligt er een rommeltje op de vloer, dan faalt de robot zeker.

Zorgrobots kunnen nog altijd geen blikje uit de koelkast halen, geen trap oplopen of een deur opendoen, en zeker geen billen wassen. Ze maken een praatje, vertonen een filmpje of lezen een verhaaltje voor. Knap, maar het zijn gewoon computertjes van 20 jaar terug met een dooie pop eromheen. Patiënten die dement of eenzaam genoeg zijn, trappen daar wel in zolang de reportageploeg rondloopt - maar niet veel langer.

Er zijn vast vorderingen te melden aan de TU’s, maar die leiden nog niet tot prestaties die een zorgrobot een robot maken. Dus of we tot die tijd verschoond kunnen blijven van uitingen die het tegendeel suggereren.