Had ik als zzp-er maar een 'rekenrente'

Opnieuw is er sprake van mogelijke kortingen op de pensioenen, door de lage rente. Opnieuw wordt daar een heel drama van gemaakt, en opnieuw staat daarom de rekenrente ter disussie. En opnieuw gaat het stilzwijgend alleen over de pensioenen van mensen met vaste banen. Precies zeven jaar geleden was dat allemaal ook zo en vergeleek ik de situatie van mensen met een vast contract met die van zzp-ers zoals ik. Ik dacht toen nog dat de rente met twee procent extreem laag stond...

(BNR.nl, 25-9-2012)

Als zzp-er kun je alleen maar cynisch lachen om boekhoudtrucs als de rekenrente. Zeven procent korting een rampscenario? Ik zou ervoor tekenen. Welkom op planeet Zzp.

De felle discussie over de rekenrente gaat over de waardevaste pensioenen van mensen met vaste banen. Die zouden, voor inflatie gecorrigeerd, er een paar procent op kunnen achteruitgaan. De politieke consensus is dat dat heel erg is. De financiële goocheltruc met de rekenrente zorgt ervoor dat babyboomers die hun leven lang een vaste baan hebben gehad, nu voor die vreselijke ramp worden behoed. Mag ik even hysterisch lachen?

Politiek, vakbonden en media hebben ons de laatste decennia wijsgemaakt dat een procentje groei meer of minder, een procentje inflatiecorrectie, een procentje loonsverhoging, heel belangrijk is. Welkom in de wereld van de zzp-er, waar iedereen voor zichzelf vecht en waar we te maken hebben met tientallen procenten zonder dat er een haan, politicus of vakbondsbons naar kraait.

En dan heb ik het nog niet eens over de zzp-er die helemáál geen pensioen heeft geregeld. Mag ik even iets voorrekenen?

Als zzp-er heb ik in de eerste plaats te maken gehad met een inkomensachteruitgang van zo'n 30 procent. Dat maak je in het Nederland van de vaste banen alleen mee als je wordt ontslagen - ik moet er sinds 2008 extra hard voor werken. Begrijp me goed, ik klaag niet, ik verdien genoeg. Ik ben een bevoorrechte zzp-er. Daarom wil ik ook dat u meerekent. Het kan nog veel erger.

Ik ben zo'n gelukkige zzp-er die al aan het begin van zijn carrière is begonnen een pensioen op te bouwen. Tien jaar geleden dacht ik nog op mijn 65ste een mooi inkomen over te houden. Laatst is mij voorgerekend dat dat nogal tegenvalt. En dan praat je niet over zeven lullige procentjes. Ik kan namelijk niet teren op kapitaal dat door anderen sinds de Tweede Wereldoorlog is opgebouwd. Ik kan niet via een financiële illusionisten-act pikken van het pensioen van mijn en andermans kinderen. Ik heb te maken met de werkelijke beurskoersen van nu en met de werkelijke rente.

Zo werkt het pensioen van de zzp-er: je spaart een bedrag bij elkaar gedurende je loopbaan, al dan niet via een verzekeringsmaatschappij, en daarvoor koop je op een zelfgekozen datum een pensioen. Zo simpel is het. Discussie over VUT of prepensioen? Verhoging van de pensioenleeftijd? De zzp-er moet elk jaar van zijn pensioen zelf verdienen, dus eerder stoppen is gewoon duur. Verschrikkelijk duur. Mensen met vaste banen hebben geen idee hoe ze in de watten worden gelegd.

De kwakkelende aandelenbeurzen hebben gevreten aan het bedrag waarvoor ik straks een pensioen kan kopen. De rente is gedurende mijn carrière alleen maar gedaald. Het begon met een procent of zes; dat is nu nog maar twee. De bank heeft mij laatst na tien jaar nog eens voorgerekend wat straks mijn pensioen wordt, als ik het nu verwachte bedrag - dat tegenvalt - bij de huidige rente - die tegenvalt - in een lijfrente zou steken. Het is ongeveer de helft van wat ik dacht. En dan hebben we het nog niet eens over inflatie, want mijn pensioen is uitgedrukt in euro's. Vroeg of laat komt die inflatie er ook nog eens overheen, bij de gigantische hoeveelheden geld die in de economie worden gepompt.

Ik ben niet zielig, ik heb een prima leven. Maar honderdduizenden zzp-ers gaan straks een pensioen krijgen waar de vastebanenwereld van politiek, vakbondsmaffia en het grote publiek geen notie van heeft. Zeven procent korting een rampscenario? Jullie weten niet in wat voor luxe wereld jullie leven.

En daarom dacht ik toen ik op maandag 24 september het nieuws volgde dat ik van een andere planeet kwam. Planeet Zzp, de wereld van het échte geld.