Coronadoden per miljoen: Zweden rampland, Nederland en VS middenmoters

Op dit moment zijn de meeste ogen gericht op de VS, omdat daar verreweg de meeste doden vallen. Of op Brazilië, waar ook een Trump de lakens uitdeelt. Maar gaat het daar zo slecht als het lijkt? Als je kijkt naar het aantal doden gecorrigeerd voor het aantal inwoners, blijkt niet de VS maar Zweden een rampland in wording. Nederland piekte bijna even hoog als Italië maar is effectiever in de bestrijding.

Het is geen nieuws dat het aantal sterfgevallen per miljoen inwoners een goede maat zou zijn om landen te vergelijken. Kanttekening: niet alle landen tellen even goed, of op dezelfde manier. Maar dat wil niet zeggen dat je geen trends zou kunnen zien of vergelijken. Bovendien zijn landen waar de telmethode sterk afwijkt wel bekend – denk aan België. De cijfers van België verschillen ongeveer een factor twee met die van Nederland. Het is aannemelijk dat de cijfers van andere belangrijke Europese landen ruimschoots binnen die factor met elkaar vergelijkbaar zijn; anders gezegd dat de meeste hier vermelde landen ongeveer even slecht tellen.

Dit stuk geeft antwoord op de vraag: hoeveel doden vallen er elke dag in land X, maar dan per miljoen inwoners? Ik heb de laatste twee weken in kaart gebracht en daarbij uitgezocht hoe hoog de piek was voor land X en wanneer deze viel. Ik heb een tiental interessante landen geselecteerd, waaronder NIET België (daar tellen ze te goed) en Rusland (daar tellen ze vermoedelijk te slecht).

Mijn bron is https://ourworldindata.org/coronavirus-data

Dat levert een paar redelijk verrassende inzichten op. Recordhouder qua piek is Frankrijk met 31 doden per miljoen op 4 april. Niet Spanje of Italië dus, die komen niet verder dan 20 resp. 16. Frankrijks piek is geen toeval of weekend-effect. 4 april was een zaterdag; bovendien heeft Frankrijk diverse andere dagen van boven de 20.

De piek van Frankrijk viel ook nog eens een paar dagen later dan die van de 'concurrentie'. Des te opmerkelijker is het dat Frankrijk de laatste twee weken gemiddeld minder doden heeft per miljoen dan Spanje en Italië. Iets is daar dus goed gegaan met het onderdrukken van het virus.

Deze drie Romaanse landen hebben nu alledrie de laatste week gemiddeld tussen de drie á vier doden per miljoen per dag (S 3,57 - I 3,43 - F 3,14). Dat is echt nog wel een serieuze sterfte. In Europa kijken we met zorg naar het VK, dat bijna op het dubbele zit (6,3 in de laatste week). Maar het VK is nog maar drie weken na zijn piek (22 april, 17 dpM, doden per miljoen). In dat stadium zat Spanje op hetzelfde niveau en Italië deed het slechter.

Nederland doet het in vergelijking daarmee prima. De piek was 14 dpM op 8 april, iets minder dan de 16 van Italië op 28 maart. De laatste week zitten we op 2,43 per M per dag, een vol punt minder dan Italië en in kortere tijd bereikt. Aan Duitsland kunnen we niet tippen; de Duitsers zitten op 1 dpM per dag. Ook qua totalen overtreft Duitsland iedereen. 93 dpM op dit moment, waar de andere vier grote landen rond de 500 zitten en Nederland iets over de 300.

En dan de arme Zweden. Die dachten even geen strenge lockdown nodig te hebben. Een paar weken geleden suisden ze Nederland voorbij qua doden per miljoen. Ze hadden hun piek pas op 22 april met 18 dpM, 'up there' bij het VK, Spanje en Italië. Als enige Europese land in mijn overzicht hebben ze de laatste week méér doden per M per dag dan de week daarvóór, namelijk 7 om 6,5. Inmiddels heeft Zweden met zijn totaalaantal zelfs Frankrijk in het vizier (350 om 420). Met de huidige trends kunnen ze Frankrijk binnen een maand inhalen, waarmee ze dan een echt rampland worden.

Hoe komen de VS uit de verf in dit perspectief? Een piek van 15 dpM op 16 april en inmiddels terug naar 4,43 in de afgelopen week. Het totaal aantal doden per miljoen inwoners is met 260 nog maar de helft van dat van de Romaanse landen en erg hard halen de VS ze niet in. De VS staan er dus véél beter voor dan Zweden en het is zelfs de vraag of ze Nederland inhalen. Als de versoepelingen daar tenminste niet voor een heftige tweede golf zorgen. Gezien de beleidsmatige puinhoop onder Trump zou je het niet zeggen maar Fauci en een paar slagvaardige gouverneurs maken blijkbaar veel goed.  De wanprestatie van de VS is vooral dat ze het niet veel beter gedaan hebben gezien het feit dat corona daar later toesloeg dan in veel andere landen.

Dan nog even Brazilië. Of de absolute aantallen kloppen is natuurlijk de vraag. Het is het enige land in dit overzicht dat zijn piek vermoedelijk nog niet heeft bereikt. Maar de ergste groei lijkt er wel uit en qua dpM zitten ze zelfs nog onder Duitsland (70 dpM, daarom alle reden voor scepsis). Als de cijfers kloppen gaat het daar aardig meevallen, en ook als de cijfers niet kloppen moeten ze er wel ver naast zitten, wil het erger worden dan bijvoorbeeld in Nederland.

Mijn ruwe tabel


Mijn eerdere stukken over de coronacrisis:

Corona, bierviltjes en experts 

Lockdown voor corona is gezond én voordelig  

Misverstanden over mondkapjes