Print je eigen pistool

 (NRC Next, oktober 2012)

Zelfbouwvuurwapens van plastic, voor eenmalig gebruik. Dat wil Cody Wilson, de jonge initiatiefnemer van Printablegun.com. Maar voorlopig zit hij zonder 3D-printer.

Tot nu toe werden van 3D-printers vooral brave toepassingen geschetst. 3D-printers zijn machines die laagje voor laagje plastic voorwerpen kunnen opbouwen naar een 3D-ontwerp uit de computer. Ze zouden serviesgoed kunnen fabriceren, kleine relatiegeschenken zoals driedimensionale bedrijfslogo's, en onderdelen voor zelfbouwapparaten zoals robotjes of nóg meer 3D-printers.

Maar nu hebben de eerste onruststokers zich gemeld. Eind juli maakte een zekere Michael Guslick bekend dat hij een AR-15 had gemaakt waarvan het dragende onderdeel, de lower receiver, uit de 3D-printer kwam. De AR-15 is een semiautomatisch geweer waarvan de automatische versie bij het Amerikaanse leger in gebruik is als M-16. De 'lower receiver' is te zien als het frame van het wapen. Het bevat het registratienummer, dat in de VS bij aanschaf op naam van de koper wordt gezet.

Guslick heeft zijn frame opgetuigd met verdere onderdelen die hij via postorder had kunnen kopen. Zo bezit hij nu een ongeregistreerd vuurwapen. Hij heeft er naar eigen zeggen honderden keren mee kunnen schieten. Het ontwerp van Guslicks frame staat trouwens al een jaar op de website Thingiverse.com, waar enthousiastelingen hun 3D-ontwerpen delen. Elk van de tienduizenden particulieren die thuis een printer hebben staan, kan intussen een AR-15 aan het bouwen zijn. Er zijn geen aanwijzingen dat dit het geval is, maar één is genoeg.

Intussen doet Cody Wilson er nog een schepje bovenop. Deze jonge Amerikaan heeft de site Printablegun.com opgericht, ook bekend als Defense Distributed en als Wiki Weapon. Zijn doel is te komen tot een pistool waarvan alle onderdelen uit de 3D-printer kunnen komen. Wilson heeft twee ruwe ontwerpen online gezet en verwacht dat de gemeenschap rond zijn site deze zal aanpassen tot het design is geoptimaliseerd voor thuisfabricage. Wilson stelt dat het in de VS legaal is je eigen wapen te maken en dat informatie daarover uitwisselen valt onder de vrijheid van meningsuiting. Alleen wapens verkopen is verboden zonder de daarvoor vereiste vergunningen. In Nederland is het bezit van een vuurwapen zonder vergunning verboden.

De 3D-printers die op dit moment voor consumenten betaalbaar zijn (prijzen vanaf 600 dollar) printen in kunststof. Een wapen dat helemaal van plastic is, zal vermoedelijk zichzelf bij het eerste schot smelten of opblazen. Maar de kogel zal waarschijnlijk gewoon de loop met h oge snelheid verlaten. En een nieuw wapen is zo gemaakt, voor een paar dollar of euro. Plastic is lastig te detecteren op het vliegveld.

Waarom in vredesnaam een zelfbouwvuurwapen? In een video op YouTube probeert Wilson die vraag te beantwoorden. "Het doel is niet persoonlijke bewapening. Het gaat meer om de bevrijding van informatie. Het gaat erom dat wel leven in een wereld waar je het bestand kunt downloaden voor het ding dat je wilt maken." Waarom een doe-het-zelfpistool dat doel beter dient dan een ontwerp voor een bloemenvaas legt hij niet uit, en ook niet waarom zijn bijdrage nog nodig is. De wereld waarin informatie vrij stroomt, is immers allang werkelijkheid.

Wilson is nog opener over zijn bezigheden dan Guslick en probeert met allerlei organisaties zaken te doen. Hij probeerde geld voor de kosten van een printer in te zamelen via de site Indiegogo. Deze site stopte zijn collecte toen uitkwam wat Wilsons doel was. Maar de donateurs wisten Wilson toch te vinden en maakten geld over via PayPal en het online geldnetwerk Bitcoin. De eenmaal geleaste printer werd door leasebedrijf Stratasys ijlings teruggehaald toen het bedrijf vernam waar het apparaat voor zou worden gebruikt.

Niet dat een eigen 3D-printer per se noodzakelijk is. Op de site van het Nederlandse bedrijf Shapeways kunnen klanten hun 3D-ontwerp uploaden. Shapeways print het in het gewenste materiaal, in vestigingen in Eindhoven en New York, en stuurt het resultaat naar de klant. Een van de beschikbare materialen is roestvrij staal. "In onze voorwaarden zeggen we duidelijk geen wapens te printen," aldus oprichter en directeur Peter Weijmarshausen.    "3D-printen is uiterst veelzijdig en sommige mensen gaan er vast domme dingen mee doen. Wij zullen daar zo min mogelijk aan meewerken."

Weijmarshausen zegt het ontwerp voor de lower receiver van Guslick te kennen. Dat artikel komt er bij Shapeways niet door, stelt hij. Maar medewerking voorkomen aan de constructie van illegale wapens kan lastig worden. Wiki Weapon kan leiden tot een pistool in onderdelen, die moeilijk herkenbaar zullen zijn als horend bij een vuurwapen. Een bedrijf als Shapeways kan werken met zwarte lijsten van 3D-ontwerpen die niet worden geprint. Maar als die controle al waterdicht kan zijn, zal de lijst zelf altijd achterlopen.

En de noodzaak om van een dienst als Shapeways gebruik te maken, is er misschien niet eens. De bedoeling van Wiki Weapon is immers om tot een volledig thuis printbaar ontwerp te komen. Wat betekent dat voor makers van 3D-printers? Volgens Erik de Bruijn, oprichter van de 3D-printerfabrikant Ultimaking, niets. "Onze printer print geen vuurwapens. Zodra dit wel kan zullen we onze voorwaarden aanpassen om dit in te perken, voor zover dit kan," zegt De Bruijn. Ook denkt hij dat in de praktijk weinig zal veranderen: "Aan een wapen kan iedereen via de zwarte markt al wel komen."

Ook De Bruijn sluit niet uit dat in de toekomst ingewikkelde apparaten uit 3D-printers kunnen komen. Maar hij is daar niet bang voor. "De dag dat met één druk op de knop complexe mechanismen geprint kunnen worden, zouden we moeten vieren. Er zijn veel meer positieve toepassingen voor 3D printers dan negatieve. Wapens zijn al relatief makkelijk te verkrijgen, maar er zijn wachtlijsten voor organen en weefsels die straks direct uit 3D printer komen. Biomedische technologen werken met ons samen om onder andere bloedvaten te maken met behulp van de 3D printer."